‘Het is simpel om een gebouw toegankelijk te maken’

Zaterdag wordt het eerste openbare mindervaliden toilet in Schijndel officieel geopend

Dik de Joode

Schijndel

Rien Rijken (80) is coördinator Schijndel van Toegankelijk Meierijstad. Hij is sinds de oprichting, zes jaar geleden, actief voor deze stichting. Hoewel hij al veel vrijwilligerswerk deed, zei hij ‘ja’ toen de vraag kwam. Waarom? ,,Ik had nog wat tijd over. En contacten met mensen met een beperking zijn heel zinvol, het zijn vaak heel aardige mensen.”

Wat Rijken toen niet kon weten maar wat inmiddels een feit is: hij mag zich ‘ervaringsdeskundige’ noemen. Een hardnekkige infectie speelde hem meer dan een jaar volop parten. Rijken werd afhankelijk van rolstoel en rollator, kreeg te maken met aanpassingen aan bijvoorbeeld toilet en badkamer. ,,Als je in je rolstoel of achter je rollator de straat op gaat, is het geen pretje. Trottoirs zijn vaak moeilijk begaanbaar, zeker in het buitengebied; de toegang tot veel winkels en restaurants is smal, bijna nergens zijn invalidetoiletten.”

Het openbaar toegankelijke toilet voor mindervaliden in de Glazen Boerderij in het centrum van Schijndel is voor velen dan ook een uitkomst, stelt Rijken. 24 uur per dag toegankelijk; buiten openingstijden van de Glazen Boerderij via een QR-code. ,,Ook voor mensen zonder beperking. Echt geweldig dat de eigenaren mee wilden werken.” De gemeente Meierijstad betaalt.

Rijken prijst zich sowieso gelukkig met de gemeente. ,,Die maakt er echt werk van om een ‘voor iedereen toegankelijke gemeente’ te zijn.” wat zeker helpt: de rechten van mensen met een handicap zijn vastgelegd in het VN-verdrag Handicap, dat ook in Nederland geldt. ,,We hebben goed overleg, we werken samen, er wordt naar ons geluisterd en er is geld beschikbaar”, vat Rijken samen.

Meer begrip laten ontstaan voor mindervaliden, zorgen voor draagvlak voor maatregelen. Toegankelijk Meierijstad brengt het belang van haar werk op allerlei manieren onder de aandacht. Ze zoekt de publiciteit en staat op markten. Ze laat mensen via workshops en door gastlessen op scholen zelf ervaren wat het is om slechtziend te zijn, in een rolstoel te zitten, of last te hebben van dementie.

Waar de stichting ook druk mee is: het schouwen van gebouwen. Kijken of ze toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Als het gaat om openbare gebouwen, dan zijn ze best streng, aldus Rijken. ,,De eigenaren zijn immers wettelijk verplicht hun zaakjes goed voor elkaar te hebben.”

Ook winkels en grote evenementen als Paaspop krijgen bezoek. En zo hopen vrijwilligers binnenkort alle horecazaken onder de loep te nemen. Niet nadat ze een brief met uitleg hebben gehad en het verzoek een afspraak te maken. ,,Slechts bij een enkeling zijn we níet welkom.”

Hoe zo’n ‘inspectie’ in z’n werk gaat? ,,We gaan altijd met z’n tweeën. Iemand die mindervalide is en iemand die dat niet is.” Zij lopen aan de hand van vragen allerlei punten na. Hoe het zit met invalideparkeerplaatsen in de buurt, zijn er drempels, hoe breed zijn de ingang en de looppaden, zijn glazen deuren zichtbaar. In openbare gebouwen wordt extra gelet op duidelijke en begrijpelijke bewegwijzering.

Elk bezoek levert een rapportje op, met daarin tips over wat beter kan. Aan ‘shaming’ doet de stichting niet. ,,We nagelen niemand aan de schandpaal, we noemen geen namen. Dat werkt alleen maar averechts.” Achteraf wordt overigens niet gecontroleerd of aanbevelingen zijn uitgevoerd.

Hij snapt ook best dat niet voor elk probleem een oplossing is. ,,Gebouwen zijn soms oud, ingangen smal, toiletten klein. Daar is niet altijd snel iets aan te doen.”

Aan de andere kant, de oplossing zit vaak in kleine dingen. Een kapstok lager ophangen, zodat ook mensen in een rolstoel hun jas kwijt kunnen. Een verlaagd gedeelte aan de bar. Een simpel oploopplankje om over drempels heen te komen. ,,Voeg twee kleedkamers of twee toiletten samen tot ééntje, toegankelijk voor iedereen. Het is vaak geen onwil, maar onwetendheid. Veel mensen hebben niemand in hun omgeving die afhankelijk is van bijvoorbeeld een rolstoel. Aanpassingen voor commerciële bedrijven hebben zeker zin. Ze zorgen simpelweg voor meer omzet.”

Ligt het bij bestaande bouw soms wat ingewikkeld, nieuwbouw biedt volgens Rijken bij uitstek kansen. ,,We worden nu vaak te laat bij de plannen betrokken. Doe dat als tekeningen en bestek gemaakt worden, dan kun je gemakkelijk bijsturen.”